Anh chị em thân mến,
“Chúng ta hãy cùng vui mừng trong Chúa, vì Đấng Cứu Độ chúng ta đã giáng trần. Hôm nay, bình an đích thực từ trời đã xuống cho chúng ta” (Ca nhập lễ, Thánh lễ đêm Giáng Sinh). Phụng vụ đêm Giáng Sinh đã cất lên lời ca ấy, và lời loan báo từ Bêlem vẫn vang vọng trong Giáo hội: Hài Nhi sinh bởi Đức Trinh Nữ Maria chính là Thiên Chúa, được Chúa Cha sai đến để cứu chúng ta khỏi tội lỗi và sự chết. Thật vậy, Ngài chính là sự bình an của chúng ta, là Đấng đã chiến thắng hận thù và chia rẽ bằng tình yêu là thương xót của Thiên Chúa. Vì thế, như thánh Lêô Cả đã nói: “Giáng sinh của Chúa là giáng sinh của bình an” (Bài giảng 26).
Chúa Giêsu đã sinh ra trong chuồng gia súc, vì không có chỗ cho Ngài trong quán trọ. Ngay khi mới chào đời, Đức Maria, thân mẫu Ngài, “đã bọc Ngài trong khăn và đặt nằm trong máng cỏ” (x. Lc 2,7). Con Thiên Chúa, Đấng nhờ Ngài mà muôn vật được tạo thành, đã không được đón tiếp, và chiếc nôi của Người lại là một máng cỏ dành cho súc vật.
Ngôi Lời vĩnh cửu của Chúa Cha, Đấng mà trời cao không thể chứa đựng, đã chọn đến với trần gian theo cách ấy. Vì yêu thương, Ngài đã chọn sinh ra bởi một người phụ nữ để chia sẻ trọn vẹn thân phận nhân loại của chúng ta. Vì yêu thương, Ngài chấp nhận trở nên nghèo khó và bị khước từ, đồng hóa mình với những ai bị gạt ra bên lề và bị loại trừ.
Ngay từ việc ra đời của Chúa Giêsu, quyết định nền tảng định hướng toàn bộ cuộc đời của Con Thiên Chúa, cho đến cái chết trên thập giá: không để chúng ta tiếp tục mang gánh nặng tội lỗi, nhưng chính Ngài gánh lấy thay cho chúng ta, mang lấy nó trên vai mình. Chỉ một mình Ngài có thể làm điều đó. Đồng thời, Ngài cũng cho chúng ta thấy điều mà chỉ chúng mới có thể làm làm, đó là gánh vác phần trách nhiệm của mình. Quả thật, Thiên Chúa, Đấng tạo dựng chúng ta mà không cần chúng ta, sẽ không cứu độ chúng ta nếu không có chúng ta (x. thánh Augustinô, bài giảng 169, 11, 13), nghĩa là không có sự tự do yêu thương của chúng ta. Ai không yêu thương thì không được cứu độ, người ấy bị hư mất. Và ai không yêu thương anh chị em mình là những người mà họ thấy được, thì cũng không thể yêu mến Thiên Chúa là Đấng họ không thấy (x. 1 Ga 4,20).
Thưa anh chị em, trách nhiệm là con đường chắc chắn dẫn đến hòa bình. Nếu mỗi người chúng ta, ở mọi cấp độ, ngừng đổ lỗi cho nhau và biết nhìn nhận lỗi lầm của mình, biết xin Thiên Chúa tha thứ, nếu chúng ta thực sự dấn thân chia sẻ đau khổ của người khác và liên đới với những người yếu thế và bị áp bức, thì thế giới này sẽ đổi thay.
Chúa Giêsu Kitô là bình an của chúng ta, trước hết vì Ngài giải thoát chúng ta khỏi tội lỗi, và cũng vì Ngài chỉ cho chúng ta con đường vượt thắng mọi xung đột, dù là xung đột giữa cá nhân hay giữa các quốc gia. Nếu không có một trái tim được giải phóng khỏi tội lỗi, một trái tim đã được tha thứ, thì không thể trở thành người yêu chuộng và kiến tạo hòa bình. Đây là lý do tại sao Chúa Giêsu đã sinh ra tại Bêlem và chết trên thập giá: để giải thoát chúng ta khỏi tội lỗi. Ngài là Đấng Cứu Độ. Nhờ ân sủng của Ngài, mỗi người chúng ta có thể và phải góp phần loại bỏ hận thù, bạo lực và đối kháng, đồng thời thực hành đối thoại, hòa bình và hòa giải.
Trong ngày đại lễ này, tôi muốn gửi lời chào ấm nồng và mang tình phụ tử đến tất cả các Kitô hữu, cách riêng với những người đang sinh sống tại Trung Đông, nơi tôi vừa viếng thăm trong chuyến Tông du đầu tiên. Tôi đã lắng nghe những nỗi sợ hãi của họ và hiểu rõ cảm giác bất lực của họ trước những thế lực vượt quá tầm kiểm soát. Hài Nhi sinh ra hôm nay tại Bêlem chính là Chúa Giêsu, Đấng nói với chúng ta rằng: “Trong Thầy, anh em sẽ được bình an. Trong thế gian, anh em phải gian nan khốn khó; nhưng hãy can đảm lên, Thầy đã thắng thế gian” (Ga 16,33).
Chúng ta hãy khẩn xin nơi Ngài, nền công lý, hòa bình và ổn định cho Liban, Palestine, Israel và Syria, tin tưởng vào lời Kinh Thánh: “Hoa trái của công chính là bình an; kết quả của công chính là an ổn và tín nhiệm đến muôn đời” (Is 32,17).
Chúng ta hãy phó thác toàn thể châu Âu cho Hoàng Tử Hòa Bình, xin Ngài tiếp tục khơi dậy tinh thần hiệp thông và cộng tác, trung thành với cội rễ và lịch sử Kitô giáo của lục địa này, đồng thời liên đới và đón nhận những người túng thiếu. Cách riêng, chúng ta hãy cầu nguyện cho dân tộc Ukraine đang chịu nhiều đau khổ: ước gì tiếng súng im bặt, và với sự nâng đỡ của cộng đồng quốc tế, các bên liên quan tìm được can đảm để bước vào đối thoại chân thành, trực tiếp và tôn trọng lẫn nhau.
Chúng ta khẩn cầu từ Hài nhi ở Bêlem ơn bình an và niềm an ủi cho các nạn nhân của mọi cuộc chiến đang diễn ra trên thế giới, đặc biệt là những người bị lãng quên, cũng như cho những ai đang đau khổ vì bất công, bất ổn chính trị, bách hại tôn giáo và khủng bố. Tôi đặc biệt nhớ đến anh chị em chúng ta tại Sudan, Nam Sudan, Mali, Burkina Faso và Cộng hòa Dân chủ Congo.
Trong những ngày cuối cùng của Năm Thánh Hy Vọng, chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa làm người cho dân tộc Haiti thân yêu, để mọi hình thức bạo lực chấm dứt và đất nước này tiến bước trên con đường hòa bình và hòa giải.
Nguyện xin Hài Nhi Giêsu soi sáng những người đang nắm giữ trách nhiệm chính trị tại châu Mỹ Latinh, để khi đối diện với muôn vàn thách đố, họ biết ưu tiên đối thoại vì thiện ích chung, thay vì những định kiến ý thức hệ và phe phái.
Chúng ta hãy xin Hoàng Tử Hòa Bình chiếu tỏa ánh sáng hòa giải trên Myanmar, khơi dậy hy vọng cho các thế hệ trẻ, dẫn dắt toàn dân trên con đường hòa bình, và đồng hành với những ai đang sống vô gia cư, không an ninh và không niềm tin vào ngày mai.
Chúng ta cũng cầu xin Chúa cho tình hữu nghị lâu đời giữa Thái Lan và Campuchia được phục hồi, và cho các bên tiếp tục dấn thân vào tiến trình hòa giải và hòa bình.
Chúng ta phó thác cho Thiên Chúa các dân tộc Nam Á và châu Đại Dương, những nơi vừa chịu những thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng, tàn phá toàn bộ cộng đồng. Trước những thử thách ấy, tôi mời gọi mọi người hãy canh tân, với xác tín sâu xa, cam kết chung của chúng ta trong việc trợ giúp những ai đang đau khổ.
Anh chị em thân mến,
Trong đêm tối “Ánh sáng thật, ánh sáng chiếu soi mọi người, đã đến trong thế gian” (Ga 1,9), nhưng “người nhà của Người đã không đón nhận Người” (Ga 1,11). Chúng ta đừng để mình bị đánh bại bởi sự dửng dưng trước nỗi đau của tha nhân, vì Thiên Chúa không hề dửng dưng trước nỗi khốn cùng của chúng ta.
Khi làm người, Đức Giêsu đã mang lấy sự mong manh của chúng ta, đồng hóa mình với từng người: với những ai không còn gì và đã mất tất cả, như người dân Gaza; với những ai đang chịu đói nghèo, như dân tộc Yemen; với những ai phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm tương lai, như những người tị nạn và di dân băng qua Địa Trung Hải hoặc lục địa châu Mỹ; với những người mất việc làm và những người đang tìm việc, như biết bao người trẻ hôm nay; với những người bị bóc lột, như nhiều công nhân lương thấp; với những người đang bị giam cầm, thường phải sống trong những điều kiện thiếu nhân phẩm.
Lời khẩn cầu hòa bình vang dậy từ khắp nơi đã chạm đến trái tim Thiên Chúa, như một nhà thơ đã viết:
“Không phải là thứ hòa bình của một lệnh ngừng bắn,
cũng không phải là viễn cảnh sói nằm bên chiên,
giống như trong lòng
khi mọi phấn khích đã lắng xuống
và người ta chỉ còn có thể nói
về một nỗi mệt mỏi tột cùng…[…]
Mong cho hòa bình đến
như những bông hoa dại,
bất ngờ, bởi vì cánh đồng
cần đến nó:
một nền hòa bình hoang dã[1].
Trong ngày thánh này, chúng ta hãy mở rộng tâm hồn đón nhận những anh chị em đang thiếu thốn và đau khổ. Khi làm như thế, chúng ta mở lòng đón nhận Hài Nhi Giêsu, Đấng dang rộng vòng tay chào đón chúng ta và mặc khải cho chúng ta thần tính của Người: “Nhưng những ai đón nhận Người… thì Người cho họ quyền trở nên con cái Thiên Chúa” (Ga 1,12).
Chỉ ít ngày nữa thôi, Năm Thánh sẽ khép lại. Các Cửa Thánh sẽ đóng lại, nhưng Đức Kitô, niềm hy vọng của chúng ta, vẫn luôn ở với chúng ta. Người là Cánh Cửa luôn rộng mở, dẫn chúng ta vào sự sống thần linh. Đây là thông điệp vui mừng được loan báo hôm nay: Hài Nhi được sinh ra là Thiên Chúa làm người. Ngài đến không phải để luận phạt, nhưng để cứu độ. Ngài không đến thoáng qua, nhưng để ở lại và hiến ban chính mình. Trong Ngài, mọi vết thương được chữa lành và mọi tâm hồn tìm được an nghỉ và bình an. “Chúa giáng sinh là sự giáng sinh của bình an.”
Tôi thân ái gửi đến tất cả anh chị em lời chúc Giáng Sinh thánh thiện và an bình!
-----------------
[1] Y. Amichai, “Wildpeace”, trong Thơ của Yehuda Amichai , Farrar, Straus và Giroux, 2015.
G. Võ Tá Hoàng chuyển ngữ