Phúc Âm: Lc 16, 19-31
“Ngươi đã được sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng những người biệt phái rằng: “Có một nhà phú hộ kia vận toàn gấm vóc, lụa là, ngày ngày yến tiệc linh đình. Lại có một người hành khất tên là Ladarô, nằm bên cổng nhà ông đó, mình đầy ghẻ chốc, ước được những mụn bánh từ bàn ăn rớt xuống để ăn cho đỡ đói, nhưng không ai thèm cho. Những con chó đến liếm ghẻ chốc của người ấy. Nhưng xảy ra là người hành khất đó chết và được các Thiên Thần đem lên nơi lòng Abraham. Còn nhà phú hộ kia cũng chết và được đem chôn. Trong hoả ngục, phải chịu cực hình, nhà phú hộ ngước mắt lên thì thấy đàng xa có Abraham và Ladarô trong lòng Ngài, liền cất tiếng kêu la rằng:
‘Lạy Cha Abraham, xin thương xót tôi và sai Ladarô nhúng đầu ngón tay vào nước để làm mát lưỡi tôi, vì tôi phải quằn quại trong ngọn lửa này’. Abraham nói lại: ‘Hỡi con, suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ. Vậy bây giờ Ladarô được an ủi ở chốn này, còn con thì chịu khốn khổ. Vả chăng, giữa các ngươi và chúng tôi đây đã có sẵn một vực thẳm, khiến những kẻ muốn từ đây qua đó, không thể qua được, cũng như không thể từ bên đó qua đây được’.
Người đó lại nói: ‘Ðã vậy, tôi nài xin cha sai Ladarô đến nhà cha tôi, vì tôi còn năm người anh em nữa, để ông bảo họ, kẻo họ cũng phải sa vào chốn cực hình này’. Abraham đáp rằng: ‘Chúng đã có Môsê và các tiên tri, chúng hãy nghe các ngài’. Người đó thưa: ‘Không đâu, lạy cha Abraham, nhưng nếu có ai trong cõi chết hiện về với họ, thì ắt họ sẽ hối cải’. Nhưng Abraham bảo người ấy: ‘Nếu chúng không chịu nghe Môsê và các tiên tri, thì cho dù kẻ chết sống lại đi nữa, chúng cũng chẳng chịu nghe đâu'”.
Ðó là lời Chúa.
Tìm hiểu Lời Chúa
Hôm nay, Chúa quan phòng ban cho chúng ta một trong những dụ ngôn nổi tiếng và sâu sắc nhất mà Chúa Giêsu đã kể: dụ ngôn về người giàu có và anh Ladarô nghèo khó. Đây có thể coi như một “bi kịch hai màn”:
Màn thứ nhất: trên trần gian, một người giàu sống trong xa hoa hưởng thụ, và một người nghèo đói, bị thương tích, bị bỏ rơi, chỉ được mấy con chó liếm vết thương.
Màn thứ hai: ở thế giới bên kia, nơi lịch sử nhân loại đạt đến điểm kết thúc và mặc khải cho chúng ta thấy số phận cuối cùng, vĩnh viễn và công bằng.
Qua câu chuyện này, Chúa Giêsu dạy chúng ta nhìn thấy hai chiều kích:
- Sự sống trần thế kết thúc bằng cái chết.
- Sự sống thật sự bắt đầu sau cái chết.
Vì thế, dụ ngôn trở thành một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ: hãy biết sống khôn ngoan trong những ngày ngắn ngủi ở trần gian, để chuẩn bị cho cuộc sống bất diệt ở đời sau.
Nỗi buồn của một cuộc sống không có Thiên Chúa
Người giàu trong dụ ngôn không bị lên án chỉ vì ông sống tiện nghi, nhưng vì ông đặt toàn bộ hy vọng và khát vọng đời mình vào những thú vui chóng qua. Ông không có lý tưởng, không có căng thẳng thiêng liêng nào ngoài việc tìm kiếm hưởng thụ vật chất. Ông thờ ngẫu tượng tiền bạc, tin tưởng vào sự giàu có mà quên mất mối tương quan căn bản với Thiên Chúa.
Thánh vịnh từng cảnh báo: “Kẻ ngu si tự nhủ: ‘Chẳng có Thiên Chúa đâu!’” (Tv 14,1). Còn ngôn sứ Amốt mạnh mẽ lên tiếng: “Khốn cho những kẻ sống an nhàn ở Sion, và những kẻ tự phụ về sự an toàn của mình trên núi Samari” (Am 6,1).
Người giàu ấy là hình ảnh của nhiều con người hôm nay: tự mãn, vô tư, chỉ nghĩ đến tiện nghi đời này mà quên mất thực tại vĩnh hằng. Dụ ngôn mời gọi chúng ta tái khám phá chiều kích tôn giáo trong sự hiện hữu, để Thiên Chúa chứ không phải vật chất, trở thành trọng tâm của niềm tin, của bình an và của hạnh phúc thật.
Tránh cái ác thôi chưa đủ, chúng ta còn phải làm điều thiện
Điểm then chốt trong số phận của người giàu không phải là ông ta mặc áo gấm vóc hay ăn uống linh đình, mà là con tim ông đã trở nên khô cứng, đến nỗi không còn nhận ra người anh em đau khổ ngay trước cửa nhà mình. Ông không bị kết án vì đã làm điều ác, mà vì đã không làm điều thiện.
Điều này thật phù hợp với lời dạy của Thánh Giacôbê: “Ai biết làm điều tốt mà không làm, thì mắc tội” (Gc 4,17). Và trong ngày sau hết, chính Chúa Giêsu sẽ xét xử chúng ta dựa trên lòng bác ái: “Mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta” (Mt 25,40).
Do đó, đời sống Kitô hữu không dừng lại ở chỗ “không làm hại ai”, mà phải tiến xa hơn: chủ động yêu thương, nâng đỡ và sẻ chia với tha nhân.
Đức tin không dựa trên những hiện tượng phi thường
Người giàu xin tổ phụ Ápraham cho Ladarô sống lại để cảnh tỉnh anh em mình. Nhưng câu trả lời thật dứt khoát: “Họ đã có Môsê và các Ngôn sứ, thì cứ nghe lời các ngài” (Lc 16,29).
Đức tin và đời sống Kitô giáo không đặt nền tảng trên những dấu lạ phi thường, những lần hiện ra hay mặc khải cá nhân, nhưng trên Lời Chúa và giáo huấn Hội Thánh. Chính nhờ việc lắng nghe, tin tưởng và sống Lời Chúa mà chúng ta tìm thấy nguồn sức mạnh và định hướng chắc chắn.
Mỗi Thánh lễ, chúng ta được nuôi dưỡng bởi Bàn tiệc Lời Chúa và Bàn tiệc Thánh Thể, đó là phép lạ lớn nhất, đủ cho hành trình đức tin của chúng ta.
Không có niềm tin vào đời sau, con người sẽ thiếu động lực làm điều thiện
Điểm cuối cùng, dụ ngôn khẳng định cách mạnh mẽ thực tại đời sau. Nếu không có niềm tin vào Thiên đàng và Hỏa ngục, thì con người dễ rơi vào chủ nghĩa hưởng thụ và vô cảm.
Thực tế cho thấy, một xã hội phủ nhận đời sau thường trở nên bạo lực, vô nhân đạo, và tuyệt vọng. Khi không còn niềm hy vọng về công lý sau cái chết, thì công lý trần gian cũng sụp đổ, và luật pháp trở nên bất lực trước sự dữ.
Chúa Giêsu nhắc nhở chúng ta: cuộc sống này không khép lại trong hư vô, nhưng dẫn đến một sự sống đời đời, hoặc là hạnh phúc viên mãn trong Thiên Chúa, hoặc là xa cách Người mãi mãi. Chỉ khi xác tín điều đó, chúng ta mới có động lực đủ mạnh để sống công chính, quảng đại và trung tín cho đến cùng.
Lời Chúa hôm nay vừa là cảnh báo, vừa là lời mời gọi chữa lành:
- Đừng sống như thể Thiên Chúa không hiện hữu.
- Đừng khép kín trong hưởng thụ cá nhân, nhưng hãy mở rộng lòng trước nỗi khổ đau của anh em.
Hãy đặt nền tảng đức tin trên Lời Chúa chứ không phải trên những dấu lạ nhất thời.
Và hãy tin chắc: đời này chỉ là khởi đầu, đời sau mới là định mệnh vĩnh cửu.
Chân lý Phúc Âm không làm chúng ta dễ chịu, nhưng giúp chúng ta được cứu độ.
Câu hỏi suy tư
- Tôi có đang vô tình sống như thể Thiên Chúa không hiện hữu, chỉ bám vào những tiện nghi vật chất chóng qua?
- Trong tuần qua, tôi đã thực sự làm một hành động bác ái cụ thể nào cho người nghèo khổ quanh mình chưa?
- Đức tin của tôi dựa vào Lời Chúa và Bí tích, hay chỉ chờ những hiện tượng phi thường để thêm tin?