Người Anh giáo đang trải qua một trong những cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong lịch sử, thậm chí phải đối mặt với nguy cơ ly giáo. Lý do: những chia rẽ nội bộ kéo dài suốt nhiều thập kỷ về các vấn đề thẩm quyền trong Giáo hội và luân lý tính dục.
Ngòi nổ gần đây nhất là việc bổ nhiệm Sarah Mullally với tư cách Tổng Giám mục Canterbury, trở thành người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử đảm nhận chức vụ này. Điều đó cho thấy bà trở thành thủ lãnh của Giáo hội Anh, sau khi được sự chấp thuận của cả Thủ tướng và Quốc Vương. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bà có quyền trên những người khác. Anh giáo không phải là một cơ chế tập trung như Giáo hội Công giáo. Họ được tổ chức thành một liên hiệp gồm 42 giáo hội quốc gia, gọi là các tỉnh.
Mỗi tỉnh hoạt động một cách tự trị. Tuy nhiên, họ buộc phải nhìn nhận, ít là về mặt biểu tượng, Tổng Giám mục Canterbury như là primus inter pares (người đứng đầu giữa những người đồng đẳng), tương đương phần nào với giáo hoàng trong Giáo hội Công giáo.
Những rạn nứt sâu sắc hơn bắt nguồn từ thập niên 1970. Một số tỉnh bắt đầu phong chức linh mục cho phụ nữ. Năm 1989, Barbara Harris trở thành nữ giám mục đầu tiên. Từ đây, những căng thẳng bắt đầu xuất hiện giữa hai khuynh hướng trong Giáo hội: các giáo hội có xu hướng tự do hơn ở miền Bắc tại những quốc gia như Anh, Hoa Kỳ, Úc và Canada, và các giáo hội miền Nam bảo thủ hơn bao gồm các quốc gia châu Phi và châu Á. Mọi việc leo thang vào năm 2003, khi làn sóng phản đối dấy lên từ các tỉnh từ châu Phi và châu Á sau khi Gene Robinson được phong chức, trở thành giám mục đồng tính công khai đầu tiên.
Sau nhiều năm căng thẳng, đến năm 2008, các giám mục bảo thủ đến từ châu Á, châu Phi và châu Mỹ La Tinh đã đi đến một quyết định: thành lập GAFCON, một phong trào hiện bao gồm 80% người Anh giáo. Dù ban đầu họ nhấn mạnh rằng đây không phải là một cuộc ly giáo, họ đã tự thiết lập như một cơ cấu song song. Và trong suốt 11 năm tại vị của Justin Welby, Tổng Giám mục Canterbury tiền nhiệm, đã có nhiều nỗ lực nhằm hàn gắn chia rẽ nhưng đều không thành công.
Đỉnh điểm xảy ra vào năm 2023, khi Giáo hội Anh chấp thuận việc ban phép lành cho các cặp đôi đồng tính. Phản ứng lập tức bùng nổ tại các quốc gia như Nigeria, Uganda và Kenya, những nơi có tổng số hơn 40 triệu tín hữu. Nhiều tỉnh châu Phi đã tuyên bố đoạn giao với Canterbury. Điều tương tự nay lại xảy ra, nhưng lần này được thể chế hóa một cách chính thức.
GAFCON, bao gồm 8 trên 10 thành viên Anh giáo trên toàn thế giới, đã tuyên bố thành lập nhóm Hiệp Thông Anh giáo Toàn cầu (Global Anglican Communion), một cơ cấu độc lập không còn nhìn nhận thẩm quyền của Canterbury.
Khi hơn một nửa số tín hữu Anh giáo trên thế giới quay lưng với nước Anh, liệu Giáo hội Anh có thể sống sót trước mối đe dọa ly giáo này hay không?
CA
G. Võ Tá Hoàng
Nguồn : https://www.romereports.com/