Hôm nay chúng ta cùng nhau suy niệm sâu hơn về quà tặng của niềm hy vọng. Giống như những đứa trẻ đào bới trong lòng đất, chúng ta cũng được mời gọi đào sâu dưới bề mặt của cuộc sống với lòng tò mò và tín thác, để khám phá kho tàng ẩn giấu của Nước Thiên Chúa.
“Một người phụ nữ biết tìm kiếm. Một người phụ nữ biết đào sâu”. Với những lời này, Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã phác họa chân dung Flavia Giulia Hêlêna, thân mẫu của hoàng đế Constantino, trong buổi tiếp kiến Năm Thánh diễn ra tại quảng trường Thánh Phêrô hôm nay (06/09/2025). Buổi tiếp kiến được tổ chức ngay trước thềm lễ tuyên thánh cho Pier Giorgio Frassati và Carlo Acutis, sẽ diễn ra chính tại nơi đây vào ngày mai.
Trước Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô, những bức bích họa về hình ảnh của hai vị thánh của ngày mai đã được treo lên, như thể đang lặng lẽ canh thức và dõi theo đoàn dân Chúa đông đảo đang lấp kín các khu vực dưới hàng cột Bernini.
Mở đầu, Đức Thánh Cha gợi nhắc một ký ức quen thuộc: “Khi còn bé, việc chạm tay vào đất luôn có một sức hấp dẫn đặc biệt. Chúng ta vẫn còn nhớ, và có lẽ vẫn còn quan sát thấy điều đó: thật vui khi quan sát trò chơi của trẻ nhỏ! Đào bới trong đất, phá vỡ lớp vỏ cứng của mặt đất để xem có gì bên dưới”.
Từ kỷ niệm ấy, Đức Giáo hoàng nối kết đến dụ ngôn Tin Mừng theo thánh Matthêu: "Điều Chúa Giêsu mô tả trong dụ ngôn kho báu chôn giấu trong ruộng (x. Mt 13,44) không còn là trò chơi của trẻ con nữa.... Và Chúa nói với chúng ta: Nước Thiên Chúa là như thế. Đúng hơn: đó là cách người ta tìm thấy Nước Thiên Chúa. Niềm hy vọng được khơi lên khi chúng ta đào sâu, phá vỡ lớp vỏ cứng của thực tại và đi xuống dưới bề mặt".
Ngài nhắc rằng, ngay khi các Kitô hữu được tự do sống đức tin công khai, các môn đệ của Chúa Giêsu đã bắt đầu “đào bới”, đặc biệt tại những nơi gắn liền với cuộc Thương khó, cái chết và sự Phục sinh của Người. Trong ký ức của cả Đông phương lẫn Tây phương, thánh nữ Hêlêna chính là linh hồn của những cuộc tìm kiếm ấy.Một người phụ nữ biết tìm kiếm. Một người phụ nữ biết đào sâu. Quả thật, “Kho tàng thắp sáng hy vọng chính là cuộc đời của Chúa Giêsu: chúng ta phải bước theo dấu vết của Người”.
Và Đức Thánh Cha thốt lên: “Một nữ hoàng còn có thể làm biết bao điều khác! Bà có thể chọn những nơi cao sang nào đó thay vì một Giêrusalem xa xôi. Biết bao thú vui và vinh dự triều đình có thể cuốn hút bà”. Thế nhưng, thay vì tìm vinh hoa, thánh nữ Hêlêna đã tìm kiếm kho tàng ẩn giấu: Thánh Giá Chúa Giêsu.
Phát minh vĩ đại của một trái tim khiêm nhường
Đức Giáo hoàng nhấn mạnh: “Trong tiếng Latinh, ‘inventare’ nghĩa là ‘tìm thấy’, và ‘phát minh’ vĩ đại nhất của Hêlêna chính là việc tìm được Thánh Giá. Đây là kho tàng ẩn giấu mà vì nó, người ta bán đi tất cả! Thánh Giá của Chúa Giêsu là khám phá lớn nhất của đời người, là giá trị thay đổi mọi giá trị”.
Đức Thánh Cha gợi lại những thử thách trong cuộc đời của Hêlêna:
Hêlêna có thể hiểu được điều đó, có lẽ bởi vì thánh nhân đã mang thập giá riêng của mình trong một thời gian dài. Hêlêna không sinh ra trong cung điện: người ta kể rằng Hêlêna vốn là một chủ quán trọ với thân phận khiêm hạ, mà hoàng đế tương lai Constanzo đã đem lòng yêu. Ông cưới Hêlêna, nhưng vì mưu đồ quyền lực, ông đã không ngần ngại ruồng bỏ vợ mình, buộc vợ phải xa lìa người con Constantino trong nhiều năm. Khi trở thành hoàng đế, chính Constantino cũng gây cho Hêlêna không ít đau khổ và thất vọng. Nhưng Hêlêna vẫn luôn là chính mình: một người phụ nữ luôn kiếm tìm. Hêlêna đã quyết định trở thành Kitô hữu và luôn thực hành đức bác ái, không bao giờ quên những người nghèo hèn, nơi bà đã xuất thân.
Bài học cho hôm nay
Đức Giáo hoàng nhắn nhủ các tín hữu: “Một phẩm giá lớn lao và một sự trung tín với lương tâm có thể thay đổi thế giới ngay cả hôm nay, đưa chúng ta đến gần kho tàng, giống như công việc khó nhọc của người nông dân. Canh tác cánh đồng tâm hồn đòi hỏi vất vả. Đó là công việc lớn nhất. Nhưng khi đào sâu, ta sẽ tìm thấy; khi hạ mình xuống, ta sẽ càng đến gần hơn với Đấng đã tự hủy mình để trở nên giống chúng ta”.
Ngài dùng một hình ảnh mạnh mẽ: “Thánh Giá của Người ở ngay dưới lớp vỏ đất của chúng ta. Chúng ta có thể bước đi đầy kiêu hãnh, hờ hững giẫm lên kho báu dưới chân mình. Nhưng nếu chúng ta trở nên như trẻ nhỏ, chúng ta sẽ nhận ra một Vương Quốc khác, một sức mạnh khác. Thiên Chúa luôn ở dưới chúng ta, để nâng chúng ta lên cao”.
Cuối cùng, Đức Thánh Cha gửi lời mời gọi hiền hòa, hướng về mẫu gương Đức Maria: “Hãy luôn bước đi, như Mẹ Maria, trên những nẻo đường của Chúa”.
G. Võ Tá Hoàng