Kn 18,6-9; Dt 11,1-2.8-19; Lc 12,32-48
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Luca
Khi ấy, Đức Giêsu nói với các môn đệ rằng:
“Đừng sợ, hỡi đoàn chiên nhỏ bé, vì Cha anh em đã vui lòng ban Nước Trời cho anh em. Hãy bán tài sản của mình mà bố thí. Hãy sắm lấy những túi tiền không hư nát, một kho tàng không hao hụt ở trên trời, nơi kẻ trộm không bén mảng, mối mọt không phá hư. Vì kho tàng của anh em ở đâu, thì lòng anh em ở đó.
Anh em hãy thắt lưng cho gọn, thắp đèn cho sẵn. Hãy làm như những người đợi chủ đi ăn cưới về, để khi chủ vừa về tới và gõ cửa là mở ngay. Khi chủ về mà thấy những đầy tớ ấy đang tỉnh thức, thì thật là phúc cho họ. Thầy bảo thật anh em, chủ sẽ thắt lưng, đưa họ vào bàn ăn và đến bên từng người mà phục vụ. Nếu canh hai hoặc canh ba ông chủ mới về, mà còn thấy họ tỉnh thức như vậy, thì thật là phúc cho họ.
Anh em hãy biết điều này: nếu chủ nhà biết giờ nào kẻ trộm đến, hẳn ông đã không để nó khoét vách nhà mình. Anh em cũng vậy, hãy sẵn sàng, vì chính giờ phút anh em không ngờ thì Con Người sẽ đến.”
Ông Phêrô thưa: “Lạy Chúa, Chúa nói dụ ngôn này cho chúng con hay cho tất cả mọi người?” Chúa đáp: “Vậy thì ai là người quản gia trung tín, khôn ngoan, mà chủ sẽ đặt lên coi sóc tôi tớ mình, để cấp phát phần thóc gạo đúng giờ đúng lúc? Khi chủ về mà thấy đầy tớ ấy đang làm như vậy, thì thật là phúc cho anh ta. Thầy bảo thật anh em, ông sẽ đặt anh ta coi sóc tất cả tài sản của mình. Nhưng nếu người đầy tớ ấy nghĩ bụng: ‘Chủ ta còn lâu mới về’, và bắt đầu đánh đập các đầy tớ trai gái, ăn uống say sưa, thì chủ của đầy tớ ấy sẽ đến vào ngày hắn không ngờ, vào giờ hắn không biết, và sẽ loại hắn ra, bắt chịu chung số phận với những kẻ bất trung.
Đầy tớ nào đã biết ý chủ mà không chuẩn bị sẵn sàng, hoặc không làm theo ý chủ, thì sẽ bị đòn nhiều. Còn kẻ không biết ý chủ mà làm những chuyện đáng phạt, thì sẽ bị đòn ít. Hễ ai đã được cho nhiều, thì sẽ bị đòi nhiều; và ai được giao phó nhiều, thì sẽ bị đòi hỏi nhiều hơn.”
Suy niệm
Bi kịch lớn nhất của đời Kitô hữu là kết thúc trong hư mất, nghĩa là, sau bao gian khổ và cố gắng trên trần gian, lại để linh hồn sa vào hỏa ngục. Đáng tiếc thay, đây là một đề tài mà nhiều người không muốn hoặc né tránh suy niệm.
Một vị thánh đã được thị kiến thấy ba điều mà ma quỷ tung ra thế gian:
Loại thứ nhất: gieo vào trí con người ý tưởng rằng không có Thiên Chúa, và Kinh Thánh chỉ là một cuốn sách văn chương.
Loại thứ hai: thì thầm rằng “có Thiên Chúa thật đấy”, nhưng Ngài nhân từ đến mức sẽ không bao giờ để một Kitô hữu nào phải xuống hỏa ngục.
Loại thứ ba: bảo rằng “vẫn còn nhiều thời gian để ăn năn”, nên cứ tiếp tục hưởng thụ đời sống tội lỗi rồi hối cải sau.
Trong ba loại này, loại thứ ba lại thành công nhất trong việc cướp linh hồn cho ma quỷ, đặc biệt là từ chính hàng ngũ những người mang danh Kitô hữu.
Các bài đọc hôm nay mời gọi chúng ta vừa tin tưởng tuyệt đối vào những lời hứa của Thiên Chúa, vừa luôn tỉnh thức và sẵn sàng để gặp Chúa, Đấng sẽ đến bất ngờ, hoặc trong giờ chết của mỗi người, hoặc trong ngày Ngài Quang Lâm. Sự trung thành chu toàn thánh ý Chúa trong từng việc nhỏ hằng ngày chính là cách chuẩn bị tốt nhất cho cuộc gặp gỡ quyết định ấy.
Bài đọc thứ nhất, trích từ sách Khôn Ngoan, thuật lại niềm tin và sự chuẩn bị của dân Do Thái trong đêm Vượt Qua tại Ai Cập. Dù đang sống trong cảnh nô lệ, họ đã vững lòng tin vào lời Chúa hứa qua ông Môsê. Niềm tin ấy đã thắp lên trong họ ngọn lửa hy vọng. Với niềm hy vọng mong chờ, họ đã vâng phục sát tế chiên Vượt Qua và dùng bữa trong tư thế sẵn sàng lên đường. Chính đêm tỉnh thức và tin tưởng đó đã khai mở cho họ con đường giải thoát, dẫn đến miền Đất Hứa. Như lời Thánh vịnh 33 đáp ca hôm nay, chúng ta cũng được mời gọi bày tỏ niềm tín thác vào Chúa: “Kìa Chúa để mắt trông nom người kính sợ Chúa, và kẻ trông cậy vào lòng Chúa từ bi, để cứu gỡ họ khỏi tay thần chết, và nuôi sống trong buổi cơ hàn. Tâm hồn chúng tôi chờ đợi Chúa, chính Người là Đấng phù trợ và che chở chúng tôi” (Tv 33, 18-20).
Trong bài đọc thứ hai, tác giả thư gửi tín hữu Do Thái đã định nghĩa một cách tuyệt vời về đức tin: Đức tin là bảo đảm cho những điều ta hy vọng, là bằng chứng cho những điều ta không thấy (Dt 11,1). Để củng cố đức tin cho các Kitô hữu gốc Do Thái, thánh nhân đã nêu lên tấm gương của tổ phụ Ápraham. Từ một người dân ngoại giàu có nhưng không con nối dõi, Ápraham đã lắng nghe tiếng Chúa, rời bỏ quê hương để đến một miền đất xa lạ. Ông đã tin vào lời hứa rằng dòng dõi ông sẽ trở nên một dân tộc vĩ đại. Đức tin ấy mạnh mẽ đến độ ông đã sẵn sàng sát tế chính người con trai độc nhất của mình là Isaac theo lệnh Chúa. Ápraham đã kiên trì vâng phục, “vì ông nghĩ rằng, Đấng đã hứa là Đấng trung tín” (Dt 11,11). Cũng như Ápraham và dân Do Thái xưa, chúng ta được mời gọi sống đức tin một cách kiên vững, ngay cả khi chưa thấy những dấu hiệu rõ ràng về việc lời Chúa hứa được thực hiện.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ hãy tín thác vào lời Cha hứa ban cho họ hạnh phúc vĩnh cửu trong Nước Trời. Tuy nhiên, Ngài đòi hỏi họ phải luôn trong tư thế sẵn sàng, vì Con Người sẽ đến vào giờ họ không ngờ. Lời Chúa ở đây có hai ý nghĩa: vừa nói đến ngày Chúa quang lâm, vừa ám chỉ thời điểm mỗi người chúng ta qua đời để diện kiến Chúa.
Chúa Giêsu dùng những dụ ngôn ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa để diễn tả sự tỉnh thức cần có.
Hình ảnh người đầy tớ sẵn sàng: “Anh em hãy thắt lưng cho gọn, thắp đèn cho sẵn” (Lc 12,35). Hình ảnh này gợi lại tư thế của người Do Thái trong đêm Vượt Qua (Xh 12,11). Người đầy tớ phương Đông khi làm việc phải vấn áo cho gọn gàng. Ngọn đèn dầu phải luôn được châm dầu và tỉa bấc để không bị tắt. Qua đó, Chúa Giêsu dạy rằng mối tương quan của chúng ta với Chúa phải được nuôi dưỡng liên lỉ bằng cầu nguyện, các Bí tích, việc đọc Lời Chúa và những hành động bác ái. Chúng ta phải luôn ở trong tư thế sẵn sàng hành động, sẵn sàng phục vụ.
Dụ ngôn người quản gia trung tín và khôn ngoan: Người quản gia được chủ giao phó trông coi gia sản. Người quản gia trung tín sẽ luôn chu toàn bổn phận của mình, để khi chủ trở về bất ngờ, ông luôn được khen thưởng. Chúa Giêsu còn nhấn mạnh một phần thưởng đặc biệt: chính người chủ “sẽ thắt lưng, đưa họ vào bàn ăn, và đi lại phục vụ họ” (Lc 12,37). Đây là một hình ảnh thật đẹp về tình yêu thương và phần thưởng mà Thiên Chúa dành cho những ai trung thành.
Dụ ngôn tên trộm và kho báu: Chúa Giêsu cảnh báo chúng ta đừng để mất đi kho tàng quý giá nhất là ân sủng của Thiên Chúa. Kẻ trộm, tức là ma quỷ, luôn rình rập để đánh cắp kho báu thiêng liêng ấy qua những cơn cám dỗ. Sự tỉnh thức chính là cách chúng ta canh giữ tâm hồn mình.
Ngược lại, người quản gia bất trung đã mắc hai sai lầm tai hại:
Anh ta tự nhủ: “Chủ ta còn lâu mới về”, rồi sống buông thả, lạm dụng quyền hành. Anh ta quên rằng Chúa luôn hiện diện và ngày phán xét sẽ đến.
Anh ta nghĩ: “Ta còn khối thời gian để sửa sai”. Sự trì hoãn là kẻ thù chết người của đời sống thiêng liêng.
Chúa Giêsu kết luận bằng một lời cảnh báo nghiêm khắc: ai đã được cho nhiều thì sẽ bị đòi nhiều, và ai được giao phó nhiều thì sẽ bị đòi hỏi nhiều hơn (Lc 12,48). Kiến thức và đặc ân luôn đi đôi với trách nhiệm.
Lời Chúa hôm nay không phải để chúng ta lo sợ, nhưng là để chúng ta sống một cách có trách nhiệm và đầy hy vọng.
Những việc cần làm:
1. Tỉnh thức giữa một thế giới đầy xao nhãng
Ngày nay, sự bận rộn và cuốn hút của công nghệ dễ làm ta quên mất chiều kích thiêng liêng của đời sống. Nhiều người có thể dành hàng giờ để lướt mạng xã hội nhưng lại không thể dành 10 phút cầu nguyện. Chúa Giêsu mời gọi: “Hãy thắt lưng cho gọn, đèn cháy sáng”, nghĩa là hãy luôn sẵn sàng. Tỉnh thức không chỉ là tránh sa ngã, mà còn là biết nhận ra tiếng Chúa trong những biến cố thường ngày: một lời khuyên của bạn bè, một nhu cầu giúp đỡ, một biến cố bất ngờ. Tỉnh thức giúp ta không bỏ lỡ những cuộc gặp gỡ với Chúa đang diễn ra giữa đời thường.
2. Tìm kiếm kho tàng thật giữa xã hội tiêu thụ
Trong nền văn hóa “thành công bằng mọi giá”, nhiều người lao vào tích lũy vật chất và đánh đổi cả sức khỏe, gia đình, lẫn nhân cách. Lời Chúa hôm nay nhắc rằng của cải thế gian sẽ “bị mối mọt làm hư và kẻ trộm khoét vách lấy đi”, còn kho tàng trên trời mới là thứ tồn tại mãi mãi. Điều này không có nghĩa là bỏ bê công việc hay phủ nhận giá trị của tiền bạc, nhưng là đặt của cải vật chất phục vụ cho mục tiêu cao hơn: nuôi dưỡng gia đình, giúp đỡ người nghèo, đóng góp cho những công việc thiện ích.
3. Trách nhiệm và minh bạch khi được trao quyền
Hình ảnh người quản gia trung tín là một lời cảnh báo mạnh mẽ cho thế giới hôm nay, nơi mà quyền lực dễ bị lạm dụng. Người lãnh đạo, dù trong một quốc gia, một công ty, hay một cộng đoàn, đều là người quản lý, chứ không phải chủ sở hữu. Khi ý thức mình chỉ là người được ủy thác, ta sẽ điều hành với tinh thần phục vụ, minh bạch, và liêm chính. Thế giới hiện đại cần những con người sẵn sàng trả lời trước lương tâm và trước mặt Thiên Chúa, chứ không chỉ trước dư luận hay pháp luật.
4. Sống trọn hôm nay, đừng trì hoãn
Rất nhiều dự định tốt đẹp không bao giờ trở thành hiện thực, chỉ vì chúng ta nghĩ “để mai làm”. Nhưng đời sống lại mong manh, không ai biết ngày giờ. Bài học của Chúa là: đừng trì hoãn điều thiện. Nếu cần nói lời cảm ơn, hãy nói hôm nay; nếu cần xin lỗi, hãy xin lỗi hôm nay; nếu có cơ hội giúp người khác, hãy làm ngay. Tinh thần này giúp ta không chỉ sẵn sàng cho ngày Chúa đến, mà còn sống một đời trọn vẹn và ý nghĩa hơn.
5. Giữ vững đức tin trong lúc khó khăn
Thế giới hôm nay đầy biến động: khủng hoảng môi sinh, dịch bệnh, chiến tranh, mất mát. Nỗi sợ hãi dễ khiến ta đóng cửa trái tim và chỉ lo cho bản thân. Nhưng Chúa nói: “Đừng sợ, hỡi đoàn chiên nhỏ bé”. Đó không phải là một lời an ủi sáo rỗng, mà là lời khẳng định rằng Thiên Chúa vẫn điều khiển lịch sử và trung tín với lời hứa. Giữ đức tin không có nghĩa là không gặp khó khăn, nhưng là tin rằng mọi khó khăn đều có thể trở thành cơ hội để yêu thương và để chứng tỏ niềm hy vọng.
Lời nguyện
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đã trao cho chúng con kho tàng quý giá nhất là chính sự sống của Chúa. Xin cho chúng con biết tỉnh thức mỗi ngày, trung thành chu toàn phận vụ trong gia đình, giáo hội và xã hội.
Xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ mà đánh mất kho tàng ân sủng, nhưng luôn biết sống trong ánh sáng Lời Chúa và sức mạnh Thánh Thể.
Khi Chúa gọi, xin cho chúng con được hân hoan ra đón Chúa và được nghe lời Ngài: “Hỡi đầy tớ trung tín, hãy vào hưởng niềm vui của chủ ngươi.”
Amen.