Tìm hiểu Lễ sinh nhật Thánh Gioan Tẩy Giả (24/06)
Hôm nay, Giáo hội Công giáo long trọng cử hành lễ Sinh nhật của Thánh Gioan Tẩy Giả. Đây là một trong những vị thánh hiếm hoi được mừng kính cả ngày sinh và ngày qua đời (khi ngài chịu tử đạo).
Nguồn gốc ngày lễ
Giáo hội Latinh đã ấn định lễ này vào ngày 24 tháng 6, đúng sáu tháng trước lễ Giáng Sinh và ba tháng sau lễ Truyền Tin. Việc lựa chọn này dựa trên lời của Tổng lãnh thiên thần Gabriel nói với Đức Maria về bà Êlisabét (mẹ của Thánh Gioan): "Bà Êlisabét, người họ hàng của bà, tuy già rồi, mà cũng đang cưu mang một người con trai: bà ấy vốn bị coi là hiếm hoi, mà nay đã có thai được sáu tháng" (Lc 1,36). Điều này cho thấy mối liên kết mật thiết giữa Gioan, người tiền hô, và Chúa Giêsu, Đấng Cứu Thế.
Vì sao Thánh Gioan Tẩy Giả lại được tôn kính đặc biệt?
Thánh Gioan Tẩy Giả là vị thánh đầu tiên được tôn kính rộng khắp trên toàn thế giới với một ngày lễ trọng thể. Rất nhiều nhà thờ đã được cung hiến cho ngài. Sự tôn kính đặc biệt này đến từ nhiều yếu tố:
- Lời khen của Chúa Giêsu: Chính Chúa Giêsu đã dành cho ngài lời ca ngợi cao quý nhất: "Trong số phàm nhân do người nữ sinh ra, chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gioan Tẩy Giả" (Mt 11,11).
- Cuộc tử đạo anh dũng: Ngài đã không ngần ngại hy sinh mạng sống để bảo vệ sự thật và công lý.
- Thánh tích: Việc tìm thấy và phổ biến các thánh tích của ngài đã góp phần lan tỏa lòng sùng kính.
Hình mẫu của đời sống tu trì: Ngài là mẫu gương của một đời sống khổ hạnh, cầu nguyện nơi hoang địa, trở thành πρότυπο (nguyên mẫu) cho các đan sĩ. Thánh Biển là một trong những người có lòng sùng kính đặc biệt đối với ngài.
Sự hiện diện trong các Tôn giáo và Dòng tu
Sự vĩ đại của Thánh Gioan không chỉ được ghi lại trong các sách Tin Mừng mà còn trong các văn bản khác:
- Sách Ngụy Thư: Các tác phẩm như Tin Mừng thời thơ ấu, Tiền Tin Mừng của Thánh Giacôbê, và Sách của Gioan đều nhắc đến ngài.
- Hồi Giáo: Kinh Coran và các sách khác của Hồi giáo cũng nói về ngài với sự ngưỡng mộ lớn.
Lòng sùng kính Thánh Gioan còn được lan rộng nhờ Dòng Hiệp sĩ Cứu tế Thánh Gioan (còn gọi là Hiệp sĩ Malta). Tại tất cả các trung tâm của Dòng, họ đều xây một nhà nguyện dâng kính vị thánh bảo trợ của mình và đặt tên Thánh Gioan cho thành Acri, nơi ghi dấu những chiến công của họ.
Tại châu Âu, có rất nhiều địa danh được đặt theo tên của vị thánh này, ví dụ như 213 thành phố ở Pháp và 128 thành phố ở Ý.
Thánh tích của ngài hiện ở đâu?
Theo Tin Mừng, sau khi Thánh Gioan bị chém đầu, thủ cấp của ngài đã được trao cho bà Hêrôđia. Phần thân xác được các môn đệ lấy đi và chôn cất tại Sebaste ở Samaria.
Ngày nay, nhiều nơi tuyên bố lưu giữ thánh tích của ngài:
Tại Rôma: Từ năm 1130, người ta đã biết đến một nhà nguyện nhỏ lưu giữ thủ cấp của Thánh Gioan, sau này được chuyển đến nhà thờ San Silvestro in Capite.
Thánh đường chính của Giáo phận Rôma – Vương cung thánh đường Thánh Gioan tại Latêranô – cũng được dâng kính cho ngài.
Các nhà thờ khác ở Rôma như San Giovanni dei Fiorentini và San Giovanni dei Genovesi cũng tự hào lưu giữ các thánh tích quý giá của ngài.
Truyền thống dân gian
Ở nhiều nơi, ngày lễ 24 tháng 6 được tổ chức rất long trọng với các hoạt động như đốt lửa trại và bắn pháo hoa, tượng trưng cho "ánh sáng" mà Thánh Gioan đã mang đến để dọn đường cho Đấng Cứu Thế.
G. Võ Tá Hoàng