“Không cần rời xa Đức Kitô để đối thoại với các trường phái tư tưởng khác một cách hiệu quả; trái lại, chúng ta phải đào sâu hiểu biết về Người như là sự Khôn Ngoan của Chúa Cha”.
Trong sứ điệp gửi đến các tham dự viên Đại hội lần thứ 28 của Liên đoàn Quốc tế Các Đại học Công giáo (IFCU), Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã kêu gọi các đại học Công giáo cần vượt ra khỏi mô hình truyền đạt thông tin thuần túy để trở thành những “người biên đạo tri thức”, tức là những người dẫn dắt tư tưởng con người đến với chân lý siêu việt, hướng về Thiên Chúa.
Đại hội được tổ chức tại Guadalajara, Mexico, mừng kỷ niệm 100 năm thành lập của Liên đoàn, với sự tham dự của đại diện hơn 200 đại học Công giáo từ khắp nơi trên thế giới.
Sứ điệp của Đức Thánh Cha, đề ngày 21 tháng 7, đã được đọc công khai trước các đại biểu. Suy tư về chủ đề của Đại hội, ngài trân trọng tính chất thi vị của đề tài, khuyến khích một tinh thần hòa điệu, năng động và đầy hoan lạc trong hành trình tìm kiếm tri thức. Tuy nhiên, ngài cũng đặt ra một câu hỏi đầy thách thức: “Chúng ta đang khiêu vũ theo bản nhạc nào?”
Ngài cảnh báo: “Trong thời đại chúng ta, không thiếu những bài ca quyến rũ, những tiếng nói mê hoặc bởi sự mới lạ, tính phổ biến, hay một cảm giác an toàn giả tạo”. Đối diện với những thực tại đó, mượn lời của thánh Bônaventura, Đức Giáo hoàng kêu gọi các đại học Công giáo trở thành “những lộ trình của tâm trí dẫn đến Thiên Chúa”.
Dẫn lại tư tưởng của thánh Augustinô, Đức Thánh Cha nhấn mạnh: con người không thể tự mình tạo ra ánh sáng nếu không gắn bó với Nguồn Sáng, chính là Thiên Chúa. Linh hồn nếu tách khỏi sự khôn ngoan thần linh sẽ rơi vào tối tăm và vô định.
Đối thoại với các thế giới quan khác
Ngài nói thêm: Hành trình trí tuệ ấy không xa lạ gì với sứ mạng của Hội Thánh. Ngay từ thuở đầu của Kitô giáo, công cuộc loan báo Tin Mừng đã bao hàm việc đối thoại với các thế giới quan khác. Ngài nhắc lại lời chất vấn của Thánh Phaolô gởi tín hữu Rôma: “Anh em đã thu được ích lợi gì từ những việc mà nay anh em lấy làm xấu hổ?” (Rm 6,21), một lời nhắc đầy tính ngôn sứ rằng: dù tư tưởng cổ đại có rực rỡ đến đâu, cuối cùng nó vẫn dẫn đến sự chết, không phải vì thiếu lý trí, mà là vì thiếu Đức Kitô.
Đức Thánh Cha khẳng định: Đức Kitô không phải là một thực thể xa lạ đối với lý trí nhân loại, mà chính là viên đá góc, yếu tố then chốt làm cho mọi tư tưởng được gắn kết và có trật tự.
Trích dẫn Thánh Tôma Aquinô, ngài viết: “Sự khôn ngoan đích thực, dù là khả năng trí tuệ nhân loại hay là ân sủng siêu nhiên, đều khởi đi từ Thiên Chúa và trở thành nền tảng cho cuộc đối thoại đích thực giữa các nền văn hóa và các tôn giáo”. Và ngài nhấn mạnh một lần nữa: “Không cần rời xa Đức Kitô để đối thoại với các trường phái tư tưởng khác một cách hiệu quả; trái lại, chúng ta phải đào sâu hiểu biết về Người như là sự Khôn Ngoan của Chúa Cha”.
Lời kêu gọi tái thánh hóa giáo dục
Trong bối cảnh giáo dục toàn cầu đang chịu nhiều thách thức, từ thế tục hóa, phân cực ý thức hệ, cho đến thương mại hóa tri thức, sứ điệp của Đức Giáo hoàng Lêô vang lên như một điểm tựa thiêng liêng và ngôn sứ. Ngài kêu gọi các nhà giáo dục Kitô hữu tái khám phá sứ mạng của mình như một ơn gọi thánh thiêng, nơi mà đức tin và lý trí không đối nghịch, mà nâng đỡ lẫn nhau.
“Giáo dục đại học không chỉ để đào tạo chuyên môn, mà còn để hướng tâm trí con người đến với Chân Lý, và Chân Lý ấy chính là Đức Kitô”.
Ngài kết thúc sứ điệp với lời nguyện: “Ước gì Đức Kitô, Đấng là Sự Khôn Ngoan, trở thành kim chỉ nam hướng dẫn sứ mạng của các đại học mà anh chị em đang phục vụ”.
Tóm lại: Sứ điệp của Đức Giáo hoàng Lêô XIV không chỉ dành riêng cho giới học thuật, mà còn là lời đánh động cho mọi người đang dấn thân trong sứ vụ loan báo Tin Mừng bằng trí tuệ. Trong một thế giới đang bị cuốn hút bởi những tiếng nói phù phiếm, lời mời gọi “đào sâu Đức Kitô như là Khôn Ngoan của Chúa Cha” chính là một chiến lược thiêng liêng để phục hồi linh đạo trong giáo dục, và để tư tưởng Công giáo có thể đối thoại mà không đánh mất căn tính.
G. Võ Tá Hoàng